Yeni bir virüs dönüşümü oldu, insanlarda infeksiyonu ve virüs nedenli zatürre salgını başladı. Salgın küreselleşmenin arttırdığı iletişim ve dolaşım sayesinde hızla yayılacaktır. Virüs döngüsünü henüz bilmediğimizden, ne zaman kontrol altına alınabileceğini, ne kadar kontrol altına alınabileceğini de henüz bilemiyoruz. İnşallah kısa zamanda öğreniriz. Hastalık, WHO için henüz “emergency list”de üst sıraya çıkmadı, ülkeler de tedbirler için çok atak görünüyor.
H1N1 virüsü (Domuz gribi) 4 ayrı tür influenza virüsünün, domuz, kuş ve iki insan virüsünün bir nevi birleşmesinden oluşmuştu, kaynak Meksika’da küresel bir şirketin domuz, kuş çiftlikleriydi, 7,860 insan öldü. SARS, 21. YY’ın ilk yeni infeksiyöz hastalığı idi, kökeni kedinin normal florasında bulunan korona virüs idi, insana geçerek patojen hale gelmiş ve salgına dönmüştü. İlk gelişme bölgesini araştırmaya giden bir doktorun (Urbani) SARS nedeniyle ölmesi sonucu ismi korono virüs urbani olarak anıldı. Kanada’dan Çin menşeli bir aile oğullarını ziyaret etmek için Çin’e gitmişti, dönüşte virüsü getirdiler, tanı alamadılar, Asya’da olsa olsa tüberküloz olur diye düşünüldü, tedbir gecikti, 2 ay içinde Kanada’da hastane içinde doktor ve hemşire ölümleri oldu. SARS toplamda 774 ölüme neden oldu. MERS, Orta Doğu kaynaklı bir korono virüs, çiğ deve eti, deve idrarı kaynaklı idi. Orta Doğu ile sınırlı kaldı, 282 kişi öldü.
Şimdi ise yeni bir korono virüs tipi var, yarasa kaynaklı olduğu düşünülüyor, daha adı konulmadı, nefes yoluyla yayılıyor, hava yolu ile bulaşıyor, bu nedenle yayılma hızı yüksek. Ancak havada ne kadar kalıyor, tutunduğu yerde, örneğin kapı kolunda, bardakta ne kadar yaşıyor, daha bilinmediğinden doğru yayılma hızı ve olası yayılma sonuçları henüz kestirilemiyor. Her iki akciğerde yaygın zatürre yapıyor. Aşısı yok, ilacı yok, tedavi destek şeklinde. Ölümcül seyreden vakalar oldu, ama ne oranda olacak henüz bilmiyoruz. Ama risk grubunda ölüm oranı yüksek olabilir; yaşlılar, kronik akciğer, kalp, böbrek, insilün bağımlı diyabet hastaları, steroid kullananlar daha riskli olabilir. Türkiye’ye de gelecektir. Dikkatli olmak, gripliden kaçınmak lazım. Gripliler de biraz kendilerini kontrol etmeli, bol doğal sıvı gıdalarla hastalık geçene kadar evlerinde iyi istirahat etmeliler.
