Dünya’dan sadece 11 ışık yılı uzaklıkta bulunan Ross 128b isimli gezegeni birçok uzay meraklısı geçtiğimiz yıl çıkan haberlerden hatırlayacaktır. Avrupa Güney Gözlemevi’nden (ESO) bir grup bilim insanı tarafından keşfedilen Ross 128b, Yeryüzü’ne yakınlığı nedeniyle “kozmik komşumuz” olarak nitelendiriliyor ve gezegenin yaşam barındırabilme olasılığının çok yüksek olduğu söyleniyordu.
Aradan geçen yaklaşık yedi aylık zamanın ardından şimdi de Brezilya Ulusal Gözlemevi’nden Ross 128b ilgili yine çok enteresan bir makale yayınlandı. Diogo Souto ‘nun liderlik ettiği bir grup astronomun ifadelerine göre Ross 128b’nin yaşama elverişli koşullara sahip olma olasılığı sanılandan çok daha fazla.
Ross 128b, adını yörügesinde bulunduğu kırmızı cüce yıldız Ross 128’den alıyor. Güneş’ten tam 2800 kat daha sönük olan Ross 128 yıldızı, yine Güneş’in %15’i oranında bir kütleye ve inanılmaz düşük bir sıcaklığa sahip.
Dünya’dan 10.89 ışık yılı uzaklıkta bulunan Ross 128’i diğer yıldızlardan farklı kılan özelliği ise pasif bir kırmızı cüce olması. “Güneş Sistemi çevresindeki en sessiz yıldızlardan birisi” olarak nitelendirilen Ross 128; güçlü Güneş patlamalarının pek rastlanmadığı, çok düşük radyasyon yayan oldukça stabil bir yıldız. Astronomlar, Ross 128’in bu özellikleri nedeniyle Ross 128b gezegeni için çok ideal bir ortama sahip olduğunu düşünüyor.
Ross 128b’yi daha iyi anlayabilmek için gezegenin yıldızını detaylı bir şekilde araştırmaya devam eden Brezilyalı astronomlar, Sloan Dijital Gökyüzü Araştırması’nın APOGEE isimli spektrografını kullanarak Ross 128’den Dünya’ya ulaşan yakın kızılötesi ışınları inceledi ve yıldızın kimyasal yapısını ortaya çıkarmayı başardı.
Souto ve ekibinin yayınladığı makalede yer alan ifadelere göre Ross 128, Güneş’le çok benzer bir oranda oksijen, karbon, demir ve magnezyum içeriyor. Bir sistemdeki yıldız ve gezegenlerinin çok büyük oranda aynı hammaddelerden oluşuyor olması nedeniyle Ross 128’in yapısındaki bu element oranları Ross 128b’nin yapısıyla ilgili de çok önemli bir gösterge anlamına geliyor.
Örneğin yıldızın yapısındaki demir ve magnezyum oranından yola çıkan astronomlar, Ross 128b’nin çap uzunluğunu büyük bir oranda tespit etmeyi başarmış. Buna göre gezegenin çapı Dünya’nın çapının en fazla 1.7 katı kadar bir büyüklüğe sahip. Yani Ross 128b’nin kayalık bir gezegen olma olasılığı çok ama çok yüksek.
Gezegenin büyüklüğünden yola çıkarak hangi düzeylerde ısı ve ışık aldığını da tespit eden astronomlar, Ross 128b’nin kesinlikle yıldızının yaşanılabilir bölge sınırlarında yer aldığını ve yüzey sıcaklığının ise ortalama olarak tahmini 21 derece olduğunu söylüyor. Ancak elbette yüzey sıcaklığının tam olarak belirlenebilmesi için atmosfer yapısı ve kalınlığını da bilmemiz gerekiyor. Tabi bu konu hakkında şu an için herhangi bir bilgiye sahip değiliz.
Diogo Souto’nun liderlik ettiği ekip tarafından yayınlanan makaleye buradan ulaşabilirsiniz. ESO’nun Ross 128b ile ilgili hazırladığı video:
Ross 128b hakkında bilinenler
Ross 128b, Temmuz 2017’de Şili’deki La Silla Rasathanesi’nden HARPS isimli gezegen araştırma ekipmanı kullanılarak keşfedilmişti.
ESO’lu araştırmacılar, geçtiğimiz Kasım ayında yayınlanan araştırmada Ross 128b’nin kütlesinin Yeryüzü’nden yaklaşık 1.35 kat fazla olduğunu tahmin ediyorlardı.
Yıldızına çok yakın bir konumda bulunan Ross 128b’nin, Ross 128’e olan uzaklığı Dünya ve Güneş arasındaki uzaklıktan tam 20 kat daha az. Ayrıca gezegenin yıldızı etrafındaki bir tam turu da sadece 10 Dünya günü sürüyor.
Çok küçük, soğuk ve sönük bir yıldızın etrafında bulunan Ross 128b, her şeye rağmen yıldızına çok yakın bir konumda bulunduğu için yeterli düzeyde ısı ve ışık alabiliyor. Öyle ki Ross 128, Güneş’ten 2800 kat daha sönük bir yıldız olmasına karşın Ross 128b, Dünya’dan yaklaşık %40 daha fazla ışık alıyor.
ESO’lu araştırmacılar tüm bu etmenler nedeniyle Ross 128b’nin “bugüne kadar keşfedilen en ılıman gezegen” olduğunu söylüyor.
