Bizler bu süreçte hem tüketiciyle hem de tedarikçi firmalarla görüşerek sorunları çözmeye çalışmaktayız. Her ne kadar tedarikçi firmalar faturalardaki bedel artışını tüketicinin enerji kullanımını arttırmasına bağlamaktaydıysa da EPDK son açıklamasıyla enerji tedarikçisi firmaların mevzuata aykırı olarak faturalandırma yaptığını tespit ettiğini duyurmuştur. Bu nedenle tüketicileri korumak gayesiyle tüketicinin faturanın nasıl değerlendirilmesi ve ne yapması gerektiğinden bahsetmek istiyorum.
Öncelikle tüketiciler, bedelini yüksek bulduğu fatura ile önceki dönemlere ait faturalarla karşılaştırma yapmalıdır. Bunu da önceki dönem ve şimdiki döneme ait faturaların okunma dönemlerini, tüketim miktarlarını, birim parekende satış fiyatlarını tespit ederek yapmalıdır. Kural olarak dağıtıcı firmanın 25-35 günlük dönemde faturalandırma yapmış olması gerekmektedir. Bu dönem içerisinde tespit edilen tüketim miktarı, tüketim bedeli ile doğru orantılı ise burada mevzuata aykırı bir faturalandırmadan bahsedemeyiz. Ancak karşılaştırma neticesinde tüketici aynı tüketim miktarına daha pahalıya eriştiğine kanaat ediyorsa burada faturaya itiraz söz konusu olmalıdır.
Elektrik faturaları için tüketiciler, fatura kesildikten itibaren 1 yıl içerisinde “fahiş fatura bedeline itirazının gerekçesi ve delilleriyle” birlikte enerji tedarikçisine başvurmalıdır. Burada itiraz kural olarak yazılı olmak durumunda değildir. Ancak tüketicinin ispatını kuvvetlendirmesi açısından yazılı olması daha iyi olur.
Gündemdeki salgın etkisiyle tüketiciler burada e-mail ya da posta yolunu da itiraz için tercih edebilirler.
İtiraz konusu doğalgaz faturası ise; tüketici elektrik faturasından farklı olarak son ödeme tarihine kadar tedarikçi firmaya itiraz etmelidir. Burada dikkat edilecek bir diğer husus her iki enerji kurumuna da yapılan itirazın tahsile engel olmaması. Yani tüketiciler ödenmeyen fatura nedeniyle icrai tedbirlere maruz kalmamak istiyorlarsa ödeme yapmak durumundalar. Fatura bedeline itiraz etmiş olmak faturanın artık ödenmeyeceği anlamına gelmemektedir. Tüketicilerin bu yanılgıya düşmemeleri gerekir.
İtiraz edilen fatura için tedarikçi firmalar başvuru tarihinden itibaren 10 gün içerisinde bir değerlendirme yapmış olmalıdır. Burada tedarikçi firma itirazın kabulüne karar vermişse; elektrik faturalarında en geç 3 iş günü, doğalgaz faturalarında en geç 5 iş günü içerisinde tüketiciye bedel iadesi yapmak durumundadır. Tedarikçinin burada tüketicinin onayıyla mahsup hakkını kullanması da olasıdır; bu halde fazla tahsil edilen bedel bir sonraki fatura dönemine ait bedelden düşürülerek tüketiciye iadesi sağlanabilir.
Tüketicinin itirazı tedarikçi firmaca uygun bulunmazsa veyahut tüketici usulüne uygun bir değerlendirmenin yapılmadığına kanaat getirdiyse faturaya ait şikayetlerini vakit kaybetmeksizin tüm bilgi ve belgeleriyle beraber ilçelerinde görev yapan Tüketici Sorunları İlçe Hakem Heyeti Başkanlıkları’na yapmalıdır. Hakem heyetlerine e –devlet üzerinden de ulaşılabilir. Tüketicinin fiziki olarak herhangi bir yere gitmesine gerek yoktur.
Tüketici hakem heyetlerinin kararları mahkeme kararı niteliğindedir ve itiraza açıktır. Yine tüketici verilen karardan hoşnut değilse Tüketici Mahkemeleri’ne başvurabilir. Ancak tüketici mahkemelerinin kararları kesin nitelikte olup artık itiraz mümkün değildir.
Faturaya itiraz ve hukuki boyut en basit haliyle bu şekildedir. Tüketiciler faturalandırma konusunda bir hak ihlaline uğradıklarını düşünüyorlarsa ayrıca tedarikçi firmanın müşteri hizmetlerine, bizim gibi tüketici derneklerine, ilçelerindeki ticaret müdürlüklerine ya da EPDK’ya başvurup bilgi alabilirler.
Tüketicilerin özellikle bu salgın döneminde daha dikkatli ve tedbirli olması gerekmektedir. Aynı şekilde tedarikçi firmaların daha sağ duyulu olması gerektiği de şu salgın döneminde anlaşılmıştır. Umarım gerekli denetlemeler yapılarak tüketicinin mağduriyeti önlenebilir.
Bilecik Tüketici Hakları Derneği Başkanı
Avukat Şerife KÖSE
