Bu durumda her ortaya çıkan muhalif lider çevresinde topladığı halk veya askerlerle rakip oluyor ve devletin sarsılmasına olanak sağlıyordu. Bu tür olaylar çıktıkça karşılıklı savaşlar sonucunda yenilenin ortadan kaldırılması yeni bir kuralın doğmasına sebep oldu.
İlerde potansiyel rakip olacağı düşünülen tüm kardeş, yeğen, amca vs gibi kan bağı oluşturan akrabaların ortadan kaldırılması geleneği doğmuştu. Fatih Sultan Mehmet ile bu gelenek kanuna dönüşerek uygulamaya devam edildi. İşin en acı tarafı da eğer biri idam etmezse kendisinin aynı akibete uğrama ihtimalinin %100 olmasıydı.
Kardeş Katli ve Fatih Kanunnamesi
Fatih Sultan Mehmet meşhur kanunnamesine “Ve her kimesneye evladımdan saltanat müyesser ola, karındaşların nizam-ı alem içün katl etmek münasiptir.
Ekser ulema dahi tecviz itmiştir. Anında amil olalar.” şeklinde bir hüküm koymuş ve kardeş katli yasallaşmıştır. Bunun yanında kanunnamede kardeş katli için lazımdır ya da vaciptir dememiş, sadece izin vermiştir.
Osmanlı’da Akrabalarını Öldürten Padişahlar
Osman Gazi
Amcası Dündar Bey’i öldürdü. Bunu taht için yapmamıştı. Tarihçilerden edinilen bilgiye göre Osman Gazi’nin emrini yerine getirmemesi ve ona itiraz etmesi sonucu Osman Gazi amcasını okla yakın mesafeden vurarak öldürmüştü.
I. Murad Hüdavendigar (1359 – 1389)
Nilüfer Hatun’dan olan Şehzade Murad, ahilerin desteğini de alması nedeniyle tahtın en güçlü adayıydı. Bu durumu kabullenmek istemeyen kardeşleri şehzade İbrahim ve Halil, I. Murad’a karşı isyan başlatmışlardır.
I. Murad ise bu isyanı bastırmış ve 1360 yılında kardeşlerini öldürtmüştür. I. Murad daha sonra tahtına göz diktiği için, Bursa sancağına gönderdiği oğlu Savcı Bey’i de idam ettirmiştir.
I. Bayezid (Yıldırım Bayezid) (1389 – 1402)
I. Murad Kosova Meydan Muharebesi esnasında suikaste uğrayıp şehit düştüğünde, Osmanlı ordusunun sağ kanadında Sırplara karşı savaşan I. Bayezid babasının vefatıyla ilgili bilgilendirildi ve kendisine biat edildi.
I. Bayezid biat töreninin ardından düşmana karşı savaşan kardeşi Yakub Çelebi’yi çadırına çağırarak boğdurdu.
Fetret Dönemi 1402– 1413)
I. Bayezid’in Timur’a karşı savaştığı Ankara Muharebesini kaybetmesiyle oğulları dağılmış, bunun neticesinde Osmanlı’da Fetret Devri başlamıştır. Oğlu Süleyman Çelebi padişahlığını ilan etse de, kardeşi Musa Çelebi’nin askerleri tarafından öldürülmüştür.
Musa Çelebi Osmanlı’nın başında olduğu 3 yıl 6 ayın ardından, kardeşi Mehmet Çelebi ile karşı karşıya geldiği savaşı kaybetti. Tahta çıkan Çelebi Mehmet, Musa Çelebi’yi idam ettirdi.
II. Murad (1421 – 1451)
II. Murad, amcası Mustafa Çelebi’yi bastırmak için onu idam ettirmiştir. Her ne kadar kardeş katline karşı çıksa da, Bizanslılardan aldığı destekle Osmanlı’nın başına geçmeyi hayal eden kardeşi Mustafa ve sonrasında diğer kardeşleri Yusuf ve Mahmut’u öldürtmüştür.
Fatih Sultan Mehmed (1451 – 1481)
İstanbul’u fethederek dünya tarihini değiştiren Fatih, hâkimiyetini güçlendirmek ve devleti olası tehlikelerden korumak maksadıyla 1451 yılında 6 aylık kardeşi Şehzade Ahmed’i ve Hasan’ı Edirne’deki sarayında boğdurtarak öldürtmüştür.
Fatih Sultan Mehmed Fatih Kanunamesi ile kardeş katlini yasallaştıran ve birtakım şartlara bağlı kılan padişah olarak tarihe geçmiştir.
II. Bayezit
Cem Sultan ile karşı karşıya kalan II: Bayezit yapılan savaşta kardeşini yenmiş ama Cem Sultan’ın Rodos üzerinden Malta’ya kaçmasıyla öldürmeyi başaramamıştı.
Daha sonra Venedikliler Cem Sultan’ı II: Bayezit’e karşı koz olarak kullanmış kim bilir belki de bu yüzden batıya sefer düzenlenmesi sürekli ertelenmiştir.
Yavuz Sultan Selim (1512 – 1520)
Osmanlı’da kardeş katli denilince ilk akla gelen padişahlardan birisi de Yavuz Sultan Selim’dir. Fatih Kanunnamesini kullanarak Ahmet, Korkut, Abdullah, Şehinşah, Şahsultan, Alemşah, Mahmut ve Mehmet ile onların eşlerini ve çocuklarını öldürtmüştür.
I. Süleyman (Kanuni Sultan Süleyman) (1520 – 1566)
Kanuni Sultan Süleyman, oğlu Şehzade Mustafa’yı İran Şahı Tahmasp’a yazdığı iddia edilen mektupların ortaya çıkması sonucu, ayrıca Hürrem Sultan kendisinden olan oğlu II. Selim’in (Sarı Selim) padişah olabilmesi için Şeyhülilslam Ebusuud’dan aldığı “katli vaciptir” fetvası üzerine 1553 yılında çadırında boğdurtmuştur. Ayrıca karısı, çocukları ve akrabalarını da öldürtmüştür.
II. Selim (Sarı Selim) (1566 – 1574)
Tahtın varisinin kendisi olduğunu savunan Şehzadeler Selim ve Bayezid, 1559 yılında Konya önlerinde karşı karşıya geldiler. Yenilen ve topladığı ordusu dağılan Bayezid, kendisini babası Kanuni Sultan Süleyman’a teslim etmeyeceğinin sözünü alarak İran Şahı Tahmasp’a sığındı.
Fakat Tahmasp, Kars Kalesi ve 1 milyon 200 bin altın karşılığında babasının gönderdiği elçilere teslim etti. Elçiler, teslim aldıkları Bayezid ve oğullarını 25 Eylül 1561 tarihinde boğarak öldürdüler.
III. Murad (1574 – 1595)
III. Murad Osmanlı hükümdarı olduğu gün 6 kardeşini boğdurttu. toplam 130 cariyesi olan III. Murad’ın 112 çocuğu oldu. Kendisine dokunulmayan kadınlar: Safiye Sultan, Mihriban, Nazperver, Şahhüban ve Fahriye dışında kalan bütün cariyeler, doğum yaptıklarında çocukları ile birlikte öldürülüyorlardı.
III. Murad öldüğünde de o gece ondan hamile olan 10 cariye boğdurulup Sarayburnun’dan denize atıldılar.
III. Mehmed (1595 – 1603)
III. Mehmed bir defada en fazla hanedan mensubunu katleden padişah olarak kayıtlara geçmiştir. İktidarını korumak adına tahta çıktığı gece dördü yetişkin, kalanları küçük yaştaki 19 kardeşini boğdurtmuştur. Bunun yanında oğlu Şehzade Murat’ı da boğdurttu.
Yerine 13 yaşındaki oğlu I. Ahmet geçmişti. O gün babasının cenazesi kaldırılırken oğlu cenaze namazı için bekleniyordu. Hala gelmediği görülünce Şeyhülislam birkaç kişiyle yeni padişahı almaya gitti. İçeri girdiklerinde başı ellerinin arasında düşünür buldular.
Cenaze namazı için yapılan davete “Taht sahibi olmak için 19 kardeşini ve bir oğlunu öldüren babam bile olsa katildir, ben bir katilin cenazesini kılmam, varın siz kılın” diyerek reddeder. Ve padişah olarak kardeş katli hukukuna son verir.
Genç Osman (1618 – 1622)
Osmanlı tarihinde en genç ölen padişah olarak bilinen Genç Osman, Lehistan seferine çıkmadan önce fitne çıkarması gerekçesiyle kardeşi İbrahim’i öldürtmüştür.
IV. Murat
Osmanlı Devleti’nin duruş ve karar anlamında en sert padişahlarından biri olarak göze çarpan IV. Murad’ın ilk kardeşlerini öldüreceği dedikoduları çıktığında isyan başlamış, bunu durdurmak için kardeşlerine dokunmayacağını söylemişti.
Ancak Ağustos 1635’de Revan’ın feth edilmesinin kutlamaları sırasında Şehzade Bayezid ile Şehzade Süleyman boğdurularak idam edildi. Ardından yaklaşan kurban bayramında bu kez Şehzade Kasım idam ettirildi. Geriye tek bir kardeşi kaldı ancak hasta yatağında etkisi olmayacağından dolayı idam ettirmekten vazgeçti.
